Maak van je tuin een groene oase voor jezelf en dieren door een natuurlijke vijver aan te leggen. Kikkers, padden, vogels, salamanders, noem het maar op. Vele dieren worden aangetrokken tot een natuurlijke vijver.

Een natuurlijke vijver is niet alleen een prachtig gezicht, maar het is ook een bron van leven. Het water biedt een thuis voor vissen, terwijl de planten rondom de vijver onderdak bieden aan verschillende insecten en kleine dieren. Het geluid van kabbelend water en fluitende vogels brengt rust en vrede in je tuin.

Bovendien is het aanleggen van een vijver makkelijker dan je denkt. Je kunt kiezen voor een kleine vijver die je zelf graaft, of voor een voorgevormde vijver die je zo in de grond kunt plaatsen. Met wat waterplanten en een paar stenen creëer je al snel een natuurlijk paradijsje.

Een natuurlijke vijver trekt niet alleen dieren aan, maar helpt ook het milieu. Het zuivert het water en zorgt voor een natuurlijke balans in je tuin. Door een vijver aan te leggen, draag je bij aan de biodiversiteit en geef je de natuur een handje.

Wat is een natuurlijke vijver?

In een natuurvijver laat je de natuur haar gang gaan. Dit betekent dat de vijver vol staat met diverse planten en een trekpleister vormt voor allerlei dieren, waaronder kikkers, salamanders, verschillende insectensoorten en uiteenlopende vogels. Bij het aanleggen van zo’n vijver gebruik je geen pomp, filter of chemische producten. Idealiter vermijd je ook het gebruik van folie. Een gezonde balans en variatie van zuurstofrijke planten in de vijver zorgen ervoor dat het water voldoende zuurstof bevat. Dit is belangrijk om algen niet de overhand te laten krijgen. Door deze natuurlijke aanpak blijft het ecosysteem van de vijver in evenwicht, waardoor het een zelfvoorzienende en levendige plek in je tuin wordt.

Hoe ziet een natuurvijver eruit?

Een natuurvijver lijkt veel op de vijvers die je in parken of bossen ziet: natuurlijk, groen en vol met dieren. Door de beplanting lijkt de vijver een natuurlijk onderdeel van je tuin. De oevers van de vijver gaan geleidelijk over in het water, waardoor een vloeiende overgang ontstaat. In de ondiepe delen groeien moerasplanten, die zorgen voor een mooie, natuurlijke uitstraling. De vorm van de vijver is meestal niet strak of geometrisch, maar juist onregelmatig en vrij, alsof de vijver er altijd al geweest is. Deze natuurlijke vormgeving zorgt voor diverse groeiplekken voor waterplanten en biedt schuilplaatsen voor kleine dieren zoals kikkerlarven en waterinsecten. Het geheel vormt een levendig ecosysteem dat bijdraagt aan de biodiversiteit in je tuin en zorgt voor een rustgevende, natuurlijke sfeer.

Stappenplan voor het aanleggen van een natuurlijke vijver

Weet jij genoeg en wil jij je tuin voorzien van zo’n prachtige natuurlijke vijver. Wij helpen je er graag bij. Gebruik de onderstaande 5 tips en je hebt binnen no time een mooie vijver.

Houd rekening met de afmetingen van de natuurlijke vijver

De grootte van een vijver heeft invloed op het aantal en de diversiteit van de dieren die erop afkomen. Een grotere vijver biedt meer ruimte en kansen voor verschillende diersoorten. Echter, zelfs een kleine moerasbak of potvijver kan al een paradijs zijn voor vogels, kleine zoogdieren en diverse ongewervelde dieren. Zo’n klein watergebied kan verrassend veel leven aantrekken.

Een vijver van ongeveer 4 à 5 vierkante meter is ideaal om een breed scala aan diersoorten te lokken. Maar als je beperkt bent in ruimte, hoef je niet te wanhopen. Zelfs een bescheiden vijver van slechts 2 bij 2 meter kan al dienen als een vruchtbare broedplaats voor bijvoorbeeld kikkers, salamanders en libellen. Dit toont aan dat zelfs in een kleine tuin een waterrijk habitat gecreëerd kan worden waarin de lokale fauna kan gedijen. Het belangrijkste is de diversiteit in de beplanting en het creëren van ondiepe zones waar dieren makkelijk toegang tot het water hebben. Zo wordt zelfs een kleine vijver een levendige en dynamische toevoeging aan je tuin.

De ideale diepte voor je natuurlijke vijver

De optimale diepte voor een natuurvijver is ten minste 60 cm op het diepste punt. Deze diepte is niet alleen gunstig voor het laten groeien van een breed scala aan plantensoorten, maar biedt ook belangrijke voordelen voor de dieren in de vijver. Dieren zoals salamanders, die tijdens de winter op de bodem een winterslaap houden, worden door deze diepte beschermd tegen de kou en vorst.

Een dieper gedeelte in de vijver zorgt ook voor een stabielere watertemperatuur, wat belangrijk is voor het welzijn van de waterdieren. Daarnaast helpt een diepere zone in de vijver om het water in de zomer koel en in de winter minder snel bevroren te houden. Dit creëert een veilige en gezonde leefomgeving voor de dieren en draagt bij aan de algemene gezondheid van het ecosysteem in de vijver. Met een diepte van 60 cm of meer kun je dus zowel een rijke plantengroei stimuleren als een veilige haven bieden voor het dierenleven in je vijver.

Kies je voor een voorgevormde natuurlijke vijver?

Als je een natuurlijke vijver gaat aanleggen, kun je kiezen tussen vijverfolie of kant-en-klare vijverbakken van materialen zoals kunststof of glasvezel. Een nadeel van deze voorgevormde vijverbakken is dat ze vaak een rechte rand hebben en geen geleidelijk aflopende waterkant, wat minder natuurlijk oogt.

Met vijverfolie heb je veel meer flexibiliteit in het vormgeven van je vijver. Je kunt hiermee gemakkelijker een natuurlijkere uitstraling creëren, met zachte, aflopende oevers die een geleidelijke overgang van land naar water vormen. Dit is niet alleen mooier, maar ook beter voor de dieren die makkelijker de vijver in en uit kunnen.

Er zijn verschillende soorten vijverfolie beschikbaar. Folie van butylrubber is een populaire keuze. Hoewel butylrubber duurder is dan PVC, is het een investering die zich op lange termijn uitbetaalt omdat het langer meegaat. Butylrubber is ook flexibeler en duurzamer, wat het geschikter maakt voor vijvers met een natuurlijke vorm en contouren. Tevens is butylrubber beter bestand tegen UV-straling en temperatuurschommelingen, wat de levensduur van je vijver aanzienlijk kan verlengen.

Geef je natuurlijke vijver een prachtig strandje

Een natuurlijke vijver kenmerkt zich door een lange, geleidelijk aflopende oever. Dit maakt het voor dieren zoals egels en kikkers eenvoudiger om het water in en uit te gaan. Ook voor vogels en kleine zoogdieren is zo’n oever ideaal: ze kunnen er veilig badderen en drinken. Het ondiepe water langs de rand van de vijver vormt een eigen leefomgeving voor kevers en andere insecten, wat bijdraagt aan de biodiversiteit in je tuin.

Het plaatsen van kiezels en keien langs de waterkant heeft meerdere voordelen. Allereerst geeft het de vijver een natuurlijkere uitstraling, alsof deze een deel van een landschap is. Daarnaast bieden deze stenen een perfecte schuilplaats en voortplantingsplaats voor insecten en amfibieën. Ze kunnen zich tussen de stenen verstoppen, wat hen beschermt tegen roofdieren en de weersomstandigheden.

Ook kunnen planten zich tussen de stenen nestelen, wat extra voedsel en bescherming biedt aan de dieren die in en rond de vijver leven.

Natuurlijke vijver zonder vissen

Het is beter om geen vissen, en zeker geen goudvissen, in een natuurlijke vijver te plaatsen. Vissen kunnen namelijk een groot deel van het andere waterleven opeten, waaronder kikkervisjes. Dit kan een negatieve invloed hebben op het natuurlijke evenwicht in de vijver.

Vissen zoals goudvissen zijn vaak actieve eters en kunnen de populatie van kleinere dieren en insectenlarven aanzienlijk verminderen. Dit verstoort niet alleen de voedselketen in de vijver, maar vermindert ook de diversiteit van het dierenleven dat je juist wilt aantrekken in je tuin. Bovendien kunnen vissen het water troebel maken en de groei van waterplanten beïnvloeden door het opwoelen van de bodem en het eten van planten.

Een vijver zonder vissen biedt een veiliger en evenwichtiger omgeving voor een breed scala aan dieren, waaronder amfibieën en insecten. Het helpt bij het in stand houden van een natuurlijke balans en draagt bij aan een gezondere en levendigere tuin.

Wat is de beste tijd om een natuurlijke vijver aan te leggen?

Je kunt in principe in elk seizoen een vijver aanleggen, maar de ideale tijd hiervoor is het (vroege) voorjaar. Als je in deze periode begint, profiteert de vijver meteen van een heel groeiseizoen. Dit betekent dat de waterplanten voldoende tijd hebben om zich te ontwikkelen en stevig te wortelen. Een sterke groei van de planten is belangrijk, omdat zij een cruciale rol spelen in het creëren en behouden van een biologisch evenwicht in de vijver.

Als de vijver in het voorjaar wordt aangelegd, kan het ecosysteem zich gedurende de lente en zomer stabiliseren en voorbereiden op de koudere maanden. Dit geeft de vijver de kans om een gezonde en diverse populatie van micro-organismen, insecten en andere waterdieren op te bouwen. Door de vijver in het voorjaar aan te leggen, heb je ook het voordeel dat je de progressie en de groei van de vijver gedurende de warmere maanden kunt volgen en indien nodig aanpassingen kunt maken.

Een ander voordeel van het starten in het voorjaar is dat je de vijver direct kunt zien bloeien en groeien, wat erg bevredigend en motiverend kan zijn. Zo geniet je al snel van de levendigheid en schoonheid die een goed onderhouden vijver te bieden heeft.